Ένα από τα αγαπηµένα έθιμα της Αποκριάς στην περιοχή της Άρτας, που διατηρείται αυτούσιο ως τις μέρες μας ήταν το Γαϊτανάκι.
Έδενε απόλυτα µε τα άλλα τοπικά έθιµα, αφού η δεξιοτεχνία των χορευτών αλλά και ο ιδιαίτερος χαρακτήρας του δεν άφηναν κανέναν αδιάφορο!
Μαζί με τα Γαϊτανάκια της πόλης της Άρτας φημισμένα ήταν εξίσου τα Γαϊτανάκια από τα χωριά Ανέζα, Χαλκιάδες, Κωστακιοί, Γραμμενίτσα, Πέτα και Κομπότι.
Τα Γαϊτανάκια πλέκονταν το Σαββατοκύριακο της Τυρινής. Στην Άρτα τα Γαϊτανάκια ξεκινούσαν από το Μουχούστη διέσχιζαν όλο τον κεντρικό δρόμο και τις γειτονιές, µε στάσεις για δρώµενα, παρασύροντας στον χορό τους θεατές. Το κάθε Γαϊτανάκι συνοδευόταν από τη δική του παραδοσιακή κομπανία και μετά το πέρασμά τους κατέληγαν σε καφενεία συνεχίζοντας τα γλέντια.
Σε κάθε στάση οι χορευτές πλέκουν και ξεπλέκουν τις 12 χρωματιστές κορδέλες που ξεκινούν από το κοντάρι, οι οποίες λέγονται γαϊτάνια και δίνουν το όνομα στο έθιμο. Οι χορευτές (παλιότερα μόνο άντρες) είναι ντυμένοι με παραδοσιακές φορεσιές και φοράνε προσωπίδες (μάσκες). Οι 6 είναι ντυμένοι Γενίτσαροι και οι άλλοι 6 φορούν γυναικεία φορεσιά (Νύφες). Το πλέξιμο της κορδέλας γίνεται με τρεις διαφορετικές μελωδίες, συρτός, τσάμικος και μαλώματα.
Πιθανόν, ο κυκλικός αυτός χορός να υποδηλώνει τον κύκλο της ζωής, από τη χαρά στη λύπη, από τον χειμώνα στην άνοιξη, από τη ζωή στον θάνατο και το αντίθετο.
Ο Μουσικοφιλολογικός Σύλλογος Άρτης «Ο ΣΚΟΥΦΑΣ» σας προσκαλεί, την Κυριακή 3 Μαρτίου και ώρα 19:00 στην Πνευματική Στέγη του Συλλόγου, στην εκδήλωση με θέμα «Η αναγνώριση της Άρτας από την UNESCO: To εγγεγραμμένο στοιχείο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς “Μπαντίδοι και Γαϊτανάκι της Άρτας”». Θα ακολουθήσει απονομή επαίνων, σε πρόσωπα και φορείς, οι οποίοι συνέβαλαν στην αναγνώριση και την καταγραφή της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
