Μονοήμερη Εκπαιδευτική μετακίνηση σε Άρτα–Πρέβεζα της Α’ Τάξης του  9^ου Γυμνασίου Τρικάλων, στο πλαίσιο μαθημάτων του ωρολογίου προγράμματος (Ιστορία, Λογοτεχνία, Τέχνη και Πολιτισμός)

Στην μονοήμερη εκπαιδευτική εκδρομή στην Άρτα και στην Πρέβεζα που πραγματοποίησε η Α΄ Τάξη του σχολείου μας την Παρασκευή,  6 Δεκεμβρίου 2024 και την  οργάνωσαν, αφιερώνοντας εξωδιδακτικό χρόνο, οι συνοδοί καθηγητές κ. Αμαλία Ηλιάδη, φιλόλογος–ιστορικός, Δ/ντρια του 9^ου Γυμνασίου Τρικάλων, κ. Τριμίντζιου Νατάσσα, Μουσικός και κ. Μπαϊραχτάρης Κωνσταντίνος, Γυμναστής, οι μαθητές μας είχαν την ευκαιρία να κοινωνήσουν πρωτόγνωρα βιώματα.

Με σύμμαχο πολύ καλές καιρικές συνθήκες, γοητευτική φύση και καλή διάθεση προσεγγίσαμε τον πρώτο μας προορισμό, την όμορφη πόλη της Άρτας, την πάλαι ποτέ πρωτεύουσα του Βυζαντινού Δεσποτάτου της Ηπείρου των Αγγελοδουκών! Μέσα σε πειθαρχημένη και συνάμα οικεία ατμόσφαιρα, οι μαθητές ξεναγήθηκαν και γνώρισαν την ιστορία της: Βασικός προορισμός μας το Αρχαιολογικό Μουσείο της Άρτας. Κανείς δεν φανταζόταν ότι  φιλοξενείται τέτοιος πλούτος ευρημάτων σε μόνιμη έκθεση αντιπροσωπευτικών υλικών καταλοίπων του Ηπειρωτικού πολιτισμού από την Παλαιολιθική εποχή και την  Αρχαιότητα έως τα Ελληνιστικά και τα ρωμαϊκά – πρωτοβυζαντινά χρόνια. Το Αρχαιολογικό Μουσείο Άρτας (ΑΜΑ) στεγάζεται σε ένα σύγχρονο καλαίσθητο κτήριο, που βρίσκεται στο νότιο άκρο της Άρτας, δίπλα στην ανατολική όχθη του Αράχθου, σε μικρή απόσταση από το ιστορικό Γεφύρι. Είναι αφιερωμένο αποκλειστικά στην Αμβρακία, την αποικία που ίδρυσαν οι Κορίνθιοι το 625 π.Χ. στα βόρεια πρανή του λόφου της Περάνθης, κοντά στον άλλοτε πλωτό ποταμό, και βρίσκεται σήμερα θαμμένη κάτω από τη σύγχρονη πόλη. Σύντομα, η Αμβρακία αναδείχθηκε και παρέμεινε σε όλη σχεδόν την πορεία της, το αστικό, οικονομικό και πολιτικό κέντρο της Ηπείρου.

Η έκθεση του ΑΜΑ, που εστιάζει στην παρουσίαση της αστικής ζωής, οργανώνεται σε τρεις κύριες θεματικές ενότητες, «Τα εν δήμω», «Τα εν τάφω» και «Τα εν οίκω», αφιερωμένες αντίστοιχα στη δημόσια ζωή, τα νεκροταφεία και τις οικίες, την καθημερινή ζωή στην Αμβρακία. Δύο μικρές ενότητες, στην αρχή και στο τέλος της έκθεσης, λειτουργούν ως εισαγωγή και επίλογος, αντίστοιχα, της περιήγησης. Η συλλογή του ΑΜΑ περιλαμβάνει πολυάριθμα ευρήματα, από τα νεκροταφεία, τα δημόσια κτήρια και τον οικιστικό ιστό της Αμβρακίας, που καλύπτουν μία μακρά χρονική περίοδο από τους αρχαϊκούς μέχρι τους ρωμαϊκούς χρόνους. Μικρό μόνο μέρος της συλλογής, 1687 αντικείμενων, εκτίθεται στη μόνιμη έκθεση. (https://efaart.gr/artasmuseum/)

Οι μαθητές μας από την περιήγηση και την ξενάγηση στο Μουσείο αποκόμισαν  νέα ερεθίσματα, εσωτερικεύοντας,  μεταγνωστικά και βιωματικά, την αγάπη για την Ιστορία, την Αρχαιολογία, την Τέχνη και τη διάδοσή της, πράγμα  που δύσκολα επιτυγχάνεται στην αίθουσα διδασκαλίας με την επιβεβλημένη από το εκπαιδευτικό σύστημα  καθημερινή αποστήθιση, πολύ συχνά, δε,  μέσω κουρασμένων πομπών…

Η διαδρομή προς τον παραδοσιακό οικισμό και το ιστορικό κέντρο γύρω από το περίφημο Γεφύρι της Άρτας, το Λαογραφικό Μουσείο και τις Βυζαντινές της εκκλησίες  ήταν απολαυστική καθώς η χειμωνιάτικη αλλά ηλιόλουστη φύση μας συντρόφευε παντού! Μικρά νεοκλασικά, αρχοντικά  σπίτια, όμορφες εκκλησιές, λιθόστρωτοι δρόμοι, η μεγαλοπρεπής και αυτοκρατορική Παρηγορήτισσα, το Κάστρο, το  Ιστορικό Κέντρο με μικρά νεοκλασικά αρχοντικά και την Δημοτική Πινακοθήκη «Γ. Μόραλης». Ειδικά στην Παρηγορήτισσα  εκστασιαστήκαμε με το πρωτόγνωρο κάλλος της που μας προκάλεσε δέος! H εκκλησία της Παναγίας Παρηγορήτισσας βρίσκεται στο κέντρο της Άρτας και αποτελεί το μνημείο με τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα τουριστών και επισκεπτών στην πόλη. Αποτελούσε το καθολικό ενός επιβλητικών διαστάσεων μοναστηριακού συγκροτήματος, από το οποίο σώζονται επίσης δεκαέξι κελιά και η Tράπεζα (εστιατόριο), που σήμερα φιλοξενεί τη Γλυπτοθήκη – Μουσείο.

Ο ναός (20,30×22 μ.) είναι αφιερωμένος στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και χτίστηκε στα τέλη του 13ου αιώνα, στη θέση παλαιότερου ναού, από τον δεσπότη της Hπείρου Nικηφόρο Α ́Kομνηνό Δούκα, τη σύζυγό του Άννα Παλαιολογίνα και τον γιο τους, Θωμά, σύμφωνα με κτιτορική επιγραφή, που υπάρχει πάνω από την κεντρική είσοδο.

Χτίστηκε σε έναν αρκετά πρωτότυπο τύπο, unicum για τα μέχρι σήμερα δεδομένα στη βυζαντινή αρχιτεκτονική. Στο ισόγειο παρουσιάζει διάταξη παρόμοια με αυτή των οκταγωνικών ναών, ενώ στον όροφο ακολουθείται ο τύπος του σταυροειδούς εγγεγραμμένου ναού. O κυρίως ναός είναι τετράγωνος, χωρίς εσωτερικά στηρίγματα. Το χαρακτηριστικό του στοιχείο είναι το πρωτότυπο σύστημα στήριξης του τρούλου σε οκτώ παραστάδες, πάνω στις οποίες πατάνε κίονες σε τρεις επάλληλες σειρές. (https://efaart.gr/mnimeia_parigoritissa/)

Στην συνέχεια, χορτάτοι από πλούσια βιώματα , απολαύσαμε νόστιμα εδέσματα. Μετά το μεσημεριανό γεύμα , επισκεφτήκαμε τα αξιοθέατα σημεία της γειτονικής Πρέβεζας: τον Αρχαιολογικό χώρο και το Μουσείο της Νικόπολης, με περιήγηση, το Ιστορικό Κέντρο της Πρέβεζας, το παλιό Δημαρχείο, τα γραφικά στενά με τα  όμορφα καταστήματα χριστουγεννιάτικα στολισμένα και φωτισμένα στην παλιά αγορά, στο Σαΐτάν Παζάρ,  και το παράκτιο μέτωπο, την όμορφη θάλασσα για να απολαύσουμε το ηλιοβασίλεμα!

Αργά το απόγευμα επιβιβαστήκαμε  στο λεωφορείο μας παίρνοντας το δρόμο της επιστροφής. Γεμάτοι ικανοποίηση από τη συνεργασία  είμαστε σίγουροι ότι η εκδρομή μας βοήθησε τους μαθητές και τις μαθήτριές μας να βιώσουν το μορφωτικό χαρακτήρα καθώς και την ψυχική ανάταση που αφειδώλευτα προσφέρεται μέσω μιας σχολικής εκδρομής, όταν αυτή δεν χάνει το νόημά της.

Σε εποχή που, αφενός ο «πολιτισμός της εικόνας» απειλεί την κριτική ικανότητα στο μυαλό και στην ψυχή μικρών παιδιών (και  μεγάλων) και που το εκπαιδευτικό μας σύστημα, ενίοτε, επιμένει να θεωρεί «χαμένο» τον χρόνο που αφαιρείται από την παραδοσιακή διδασκαλία στην τάξη, αφετέρου, οι ποιοτικά οργανωμένες σχολικές εκδρομές από εκπαιδευτικούς που αγαπούν και τιμούν το λειτούργημά τους , θα αποτελούν πάντα αναγκαία και ικανή συνθήκη για ένα ελκυστικό και, εκπαιδευτικά, δημιουργικό δημόσιο Σχολείο.