Το καλοκαίρι όλα δείχνουν πιο όμορφα, άνθρωποι και περιβάλλον. Το καλοκαίρι επίσης ζούμε πολλές ώρες στους εξωτερικούς χώρους του σπιτιού μας, απολαμβάνοντας τον καφέ αλλά και τα γεύματά μας στο μπαλκόνι, τη βεράντα ή την αυλή μας. Για αυτό, ήδη από την άνοιξη κάποιοι λάτρεις των φυτών ξεκινάνε να φτιάχνουν τις δικές τους μικρές οάσεις για να υποδεχθούν τους θερινούς μήνες στο καλύτερο σκηνικό: ένα πράσινο και γεμάτο χρώματα μπαλκόνι που θα φιλοξενήσει πολλές όμορφες καθημερινές στιγμές.

Το θέμα είναι πώς φτιάχνουμε το σωστό μπαλκόνι; Θα πρέπει να επιλέξουμε τα σωστά φυτά που θα ικανοποιήσουν τον σκοπό. Για αυτό μίλησα με την ειδικό, μία ενθουσιώδη του χώρου, την Garden Coach Μαριάννα Ράππου. Την Μαριάννα την γνώρισα πριν κάποια χρόνια και αυτό που με κέρδισε εξαρχής ήταν η γνήσια αγάπη της στα φυτά και στο γεγονός ότι αυτά μπορούν πραγματικά να ομορφύνουν τη ζωή και την καθημερινότητά μας. Αλλά για να μην σας κουράζω, περισσότερα από την ίδια παρακάτω.

Μπορούν όλα τα μπαλκόνια, ανεξαρτήτου μεγέθους, να γίνουν καλοκαιρινά;

Ναι, όλα τα μπαλκόνια μπορούν να γίνουν καλοκαιρινά ανεξαρτήτως μεγέθους. Καταρχάς, θα σου πω ότι δεν έχει σημασία το μέγεθος, αλλά το φως! Στην Ελλάδα, η ηλιοφάνεια είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη και την άνθιση καλοκαιρινών, πολύχρωμων φυτών. Τα μπαλκόνια που δέχονται τουλάχιστον 6 ώρες άμεσου ηλιακού φωτός την ημέρα είναι ιδανικά για πολύχρωμα και αρωματικά φυτά. Ακόμα και τα μπαλκόνια με λιγότερη ηλιοφάνεια μπορούν να φιλοξενήσουν καλοκαιρινά φυτά που αντέχουν στη σκιά, όπως πράσινες φτέρες, μπλε ορτανσίες ή κόκκινες μπιγκόνιες. Ο πρωινός καφές σε ένα ανθισμένο μπαλκόνι σίγουρα θα ανεβάσει τη διάθεσή σας και θα σας δώσει την ενέργεια που χρειάζεστε για να ανταπεξέλθετε στις υποχρεώσεις της καθημερινότητας. Η σωστή επιλογή φυτών ανάλογα με την έκθεση στο φως είναι το κλειδί για ένα επιτυχημένο καλοκαιρινό πολύχρωμο και δροσερό μπαλκόνι.

Ποια φυτά θα συμβούλευες τώρα να μπουν στα μπαλκόνια μας;

Αυτή την εποχή θα προτιμήσετε φυτά που ευδοκιμούν σε ηλιόλουστες συνθήκες, έχουν αντοχή στη ζέστη δημιουργώντας την αίσθηση δροσιάς και καλοκαιριού.

Για ηλιόλουστα μπαλκόνια, επιλέξτε φυτά που αντέχουν σε πλήρη ηλιοφάνεια. Κατάλληλα είναι πολυετή φυτά όπως ο Ιβίσκος Σινικός, θάμνος μεσαίας ανάπτυξης, με εντυπωσιακά άνθη, σε πολλές ζεστές αποχρώσεις του κόκκινου. Τα άνθη του μπορεί να διαρκούν μια μέρα, το μέγεθος όμως και ο αριθμός τους, σας δημιουργούν καθημερινά υπέροχα θετικά συναισθήματα.

Άλλο ένα καταπληκτικό φυτό μέτριας ανάπτυξης είναι η Αχίλλεια, ανθεκτικό φυτό που ευδοκιμεί σε ηλιόλουστες θέσεις και ξηρά εδάφη. Οι πεπλατυσμένες κίτρινες ταξιανθίες της διατηρούνται σχεδόν όλο το καλοκαίρι και φωτίζουν το μπαλκόνι σας. Επιπλέον είναι φυτό ιδιαίτερα ελκυστικό για τις μέλισσες.

Η εξωτική Αλστρομέρια  με υπέροχα άνθη όλο το καλοκαίρι  θα κλέψει την καρδιά σας.

Τα Γεράνια πολύχρωμα και ανθεκτικά, είναι ιδανικά για ηλιόλουστες θέσεις στο μπαλκόνι σας.

Σε περίπτωση που επιθυμείτε να καλύψετε τοίχο ή κάγκελα η δημοφιλής Μπουκαμβίλια αγαπά τον έντονο ήλιο και τις υψηλές θερμοκρασίες. Ψάξτε για compact ποικιλίες που έχουν καλύτερη ανάπτυξη σε μπαλκόνι.

Το Γιασεμί είναι αρωματικό-αναρριχώμενο φυτό που ανθίζει καλύτερα σε ηλιόλουστες θέσεις, θα χαρίσει στα καλοκαιρινά βράδια σας ρομαντική και νοσταλγική ατμόσφαιρα.

Η Αλόη είναι εύκολη στη φροντίδα, ανθεκτική στον ήλιο και την ξηρασία. Επιπλέον, την χρησιμοποιείται σε πολλές σπιτικές συνταγές για την φροντίδα του σώματος και των μαλλιών σας.

Φυσικά τα παχύφυτα είναι φυτά που μπορείτε να προμηθευτείτε αυτήν την εποχή. Χρειάζονται ελάχιστο πότισμα και πλήρη ηλιοφάνεια, καθιστώντας τα ιδανικά για καλοκαιρινά μπαλκόνια. Στο γένος Echinopsis θα βρείτε μεγάλη ποικιλία σε μεγέθη και σχήματα.

Από το καλοκαιρινό μπαλκόνι σας δεν πρέπει να λείπουν τα ετήσια φυτά που αυτήν την εποχή είναι στα καλύτερά τους: Ντάλιες σε διάφορα χρώματα και ύψη, Κατιφέδες πορτοκαλί και κίτρινοι, πολύχρωμες Ζίνιες, εκρηκτικοί Ηλίανθοι, Σκυλάκια και θαυμάσιες Σελόζιες συμπληρώνουν τον καμβά ενός ζωντανού μπαλκονιού!

Τέλος, τώρα μπορείτε να καλλιεργήσετε αρωματικά φυτά και βότανα που θα δώσουν έξτρα γεύση στις καλοκαιρινές σας συνταγές. Εύκολα φυτά για να φυτέψετε είναι η αρωματική Λεβάντα, το Δεντρολίβανο, το Σχοινόπρασο, η Μέντα, ο Κίστος ή Λαδανιά και ο απαραίτητος πλατύφυλλος Βασιλικός.

Σε ένα κλασικό στενό μπαλκόνι της πόλης, ποιο σενάριο φυτών θα έκανες προκειμένου να πετύχεις την καλοκαιρινή ατμόσφαιρα που θα ήθελες;

Για ένα στενό μπαλκόνι πόλης, θα πρότεινα να  εκμεταλλευτείτε τον κάθετο χώρο με κρεμαστές γλάστρες και επιτοίχιους μίνι κήπους. Συνδυάστε κρεμοκλαδή φυτά όπως Κισσό ή Τηλέγραφο με ανθεκτικές σερφίνιες και μινι τριανταφυλλιες σε διάφορα χρώματα. Συμπεριλάβετε ένα μικρό κήπο με ποώδη βότανα κοντά στη κουζίνα σας, όπως Βασιλικό, Δυόσμο και Θυμάρι για άρωμα και χρησιμότητα. Επιπρόσθετα  παχύφυτα διαφόρων μεγεθών μπορούν να πρασινίσουν  και να δώσουν ενδιαφέρον στις γωνίες του χώρου σας.

Σε ένα μεγαλύτερο μπαλκόνι, από αυτά τα ωραία που χωράνε και μία τραπεζαρία, τι θα πρότεινες ως δημιουργία/σύνθεση φυτών;

Σε ένα μεγαλύτερο μπαλκόνι, προτείνω να δημιουργήσετε έναν καταπράσινο, φιλόξενο χώρο τοποθετώντας μεγάλες γλάστρες με φυτά όπως Κουμ Κουάτ, νάνα καρποφόρα (Ελιές ή Λεμονιές) και πολύχρωμες Μπουκαμβίλιες στις γωνίες.

Χρησιμοποιήστε μεσαίου μεγέθους γλάστρες για φυτά με εντυπωσιακά φυλλώματα και άνθη όπως Αγάπανθοι, κόκκινες Δράκαινες, τροπικές Στερλίτσιες και μεσογειακές Σάλβιες, για αξιοζήλευτες καλοκαιρινές συνθέσεις.

Καλλωπιστικά αγρωστώδη όπως το Πενισσέτο,  τοποθετημένα περιμετρικά στο μπαλκόνι σας σε ζαρντινιέρες, θα ξεχωρίσουν με τις μακριές μεταξένιες ταξιανθίες τους δίνοντας την αίσθηση ενός απόλυτα καλοκαιρινού σκηνικού. Αν έχετε χώρο, συμπεριλάβετε ένα μικρό σιντριβάνι ή μια μίνι λίμνη και συμπληρώστε με φυσικά  διακοσμητικά στοιχεία όπως αυτοσχέδιες κατασκευές από  ξύλο κ.α., για extra χαλαρωτική ατμόσφαιρα.

Τέλος, μετακινώντας τώρα τις γλάστρες εσωτερικού χώρου, όπως Μονστέρες, Κέντιες ή Ορχιδέες σιμπίντιουμ στο μπαλκόνι σας προσθέτετε εξωτική πινελιά στο καλοκαιρινό σας τοπίο.

Πόσο στοιχίζει να φτιάξεις το καλοκαιρινό βερσιόν σε ένα μεσαίου μεγέθους μπαλκόνι; Φαντάζομαι ότι έχει να κάνει με την ποσότητα και το κόστος της εκάστοτε επιλογής, όπως ακόμα και την επιλογή των γλαστρών (πήλινες/πλαστικές/κα). Αλλά αν πρέπει να εκτιμήσουμε ένα «από… εώς» τι θα λέγαμε;

Το κόστος όπως καταλαβαίνεις διαφέρει ανάλογα με την επιλογή φυτών και γλαστρών. Γενικά,  ένα μεσαίου μεγέθους μπαλκόνι μπορεί να αποκτήσει καλοκαιρινό ενδιαφέρον με κόστος που ξεκινά από 250€ με 500€ περίπου.

Οι πλαστικές γλάστρες είναι πιο φθηνές, ενώ οι πήλινες προσθέτουν στο κόστος ανάλογα με την ποιότητα. Το κόστος των φυτών αρχίζει από 2€ και αυξάνει ανάλογα με το είδος και το μέγεθος. Ενδεικτικά, αναφέρω πως ένα Κουμ Κουάτ σε γλάστρα 50 λτ, κοστίζει περίπου στα 220 ευρώ. Το κόστος αυξάνει με τη διακόσμηση που θα πλαισιώσει τον κήπο του μπαλκονιού σας. Θα βρείτε διακοσμητικά από ξύλο, πήλινα, φανάρια, ψάθες, καλαμωτές και πέργκολες σε μεγάλη ποικιλία τιμών. Προϋπολογίστε ανάλογα με τον χώρο, τις προτιμήσεις και το budget σας.

Προτείνω να αρχίσετε με όσα λεφτά διαθέτετε και στη συνέχεια να αναπτύξετε τον κήπο στο μπαλκόνι ανάλογα με ποιο φυτό σας πάει καλά. Ακόμη, μπορείτε να πολλαπλασιάσετε μόνοι σας κάποια εύκολα φυτά, όπως τον τηλέγραφο ή τα γεράνια! Αν δεν είστε ανυπόμονοι μια πολύ οικονομική και ενδιαφέρουσα λύση είναι και η σπορά νέων φυτών.

Τι κάνουμε με την περιποίησή τους; Το καλοκαίρι είναι εξοντωτικό περισσότερο για αυτά που δεν μπορούν να πάνε πουθενά…

Είπες τη μαγική λέξη. Τα φυτά σε αντίθεση με οποιοδήποτε άλλο ζωντανό οργανισμό στον πλανήτη δεν μπορούν να κουνηθούν, άρα εξαρτώνται αποκλειστικά από εμάς για την επιβίωσή τους.

Χρησιμοποιήστε έξυπνα συστήματα άρδευσης που αυτοματοποιούν το πότισμα βάσει των επιπέδων υγρασίας του εδάφους. Επενδύστε σε αυτοποτιζόμενες γλάστρες και ειδικά πρόσθετα που συγκρατούν το νερό στο έδαφος. Εγκαταστήστε έναν προγραμματιστή μπαταρίας για το σύστημα άρδευσης και χρησιμοποιήστε εφαρμογές (apps) για να παρακολουθείτε και να ελέγχετε το πότισμα εξ αποστάσεως. Φυσικά, όταν λείπετε για πολλές ημέρες, καλό θα είναι να  εξασφαλίσετε κάποιον που εμπιστεύεστε, ώστε να σας ενημερώνει ότι όλα πάνε καλά με την υγεία των φυτών σας.

Τι γίνεται όταν φεύγουμε διακοπές; Θα άφηνες κάτω την τέντα ή την ομπρέλα ανοιχτή για να τα προστατεύσει έστω μία σκίαση μέσα στην ημέρα;

Είναι μια πολύ καλή λύση ιδιαίτερα όταν το μπαλκόνι έχει νότιο προσανατολισμό και δέχεται αρκετές ώρες της ημέρας το φως. Ένας ακόμη φυσικός τρόπος δημιουργίας προστατευτικού περιβάλλοντος για τα φυτά μας, είναι τα ίδια τα φυτά! Χρησιμοποιώντας φυτά μεσαίου μεγέθους περιμετρικά όπως Μπαμπού, Δάφνες ή Βιβούρνα από τη μια προστατεύουμε τα φυτά μας από τον ήλιο και τον άνεμο και από την άλλη δημιουργούμε ένα φυσικό μικροκλίμα δροσισμού για τον σύνολο των φυτών μας στο μπαλκόνι.

Όταν πάτε διακοπές λοιπόν, αφήστε την τέντα ή μια ομπρέλα ηλιοπροστασίας ανοιχτή για να προστατεύσετε τα φυτά από τον άμεσο ήλιο. Βεβαιωθείτε ότι το σύστημα άρδευσης είναι σωστά ρυθμισμένο για το πότισμα των φυτών. Ζητήστε από έναν γείτονα ή φίλο να ρίξει μια ματιά αν είναι δυνατόν. Μεγάλο τρεντ τώρα τελευταία είναι το plant parenting! Δώστε τα πιο αγαπημένα σας φυτά, εφόσον είναι σε γλάστρα, σε ειδικούς να σας τα φροντίσουν όπως τους αξίζουν.

Λέγεται ότι υπάρχουν φυτά εντομοαπωθητικά. Προσωπικά και αν έχω βάλει δεν έχω βρει σωτηρία. Τι συμβαίνει με αυτά; Πώς και πού πρέπει να τα τοποθετούμε;

Τα φυτά που απωθούν τα έντομα έχουν χαρακτηριστική μυρωδιά όπως ο Βασιλικός, ο Δυόσμος, η Λεβάντα αλλά και η Τουλμπάχια με άρωμα σκόρδου. Πράγματι, μπορούν να βοηθήσουν αλλά δεν είναι πανάκεια. Τοποθετήστε τα κοντά στον χώρο που κάθεστε συνήθως, αλλά και σε εισόδους. Για τον έλεγχο των κουνουπιών χρησιμοποιήστε συνδυαστικά κεριά σιτρονέλλας και φυσικά εντομοαπωθητικά για το σώμα με αιθέρια έλαια για καλύτερα αποτελέσματα. Επιπρόσθετα, προσέξτε τα πιατάκια από τις γλάστρες σας να μην έχουν νερό. Έχετε στο νου σας ότι τα στάσιμα νερά αποτελούν το πιο κατάλληλο έδαφος για την αναπαραγωγή των κουνουπιών. Προσωπικά, το βραδάκι καίω λίγα κλαδάκια  από φασκόμηλο. Δοκιμάστε το, όχι μόνο θα καθαρίσετε ενεργειακά τον χώρο αλλά θα αποτρέψετε περισσότερο την εμφάνιση των ανεπιθύμητων κουνουπιών!

Ποιο είναι το αγαπημένο σου καλοκαιρινό φυτό που δεν λείπει ποτέ από τη βεράντα σου;

Πολύ δύσκολη ερώτηση αυτή, ωστόσο θα σου πω το γεράνι! Είναι το αγαπημένο μου για τις καλοκαιρινές βεράντες λόγω των ζωηρών χρωμάτων του. Ευδοκιμεί στο μεσογειακό κλίμα, αντέχει και στην ημισκιά ενώ απαιτεί ελάχιστη φροντίδα. Οι καινούριες ποικιλίες έχουν μεγάλη γκάμα σε χρώματα και μεγέθη. Όσα και να έχω σίγουρα χωράει άλλο ένα κάθε καλοκαίρι!

Ένα do & don’t που πρέπει πάντα να έχουμε στο μυαλό μας όσον αφορά τα φυτά στο μπαλκόνι μας.

Do: Ποτίζετε και κλαδεύετε τακτικά τα φυτά σας για να παραμένουν υγιή και ζωντανά.

Don’t: Μην υπερφορτώνετε το μπαλκόνι σας με πολλά φυτά. Το ξέρω είναι δύσκολο να αντισταθείτε, υπολογίστε όμως τον χρόνο για τη σωστή φροντίδα τους και βεβαιωθείτε ότι έχουν αρκετό χώρο για να μεγαλώσουν και ότι λαμβάνουν επαρκές φως. Σημαντικό είναι να επιλέξτε φυτά που ταιριάζουν με το χρόνο και την προσοχή που μπορείτε να αφιερώσετε στη φροντίδα τους, όπως αυτά που σας πρότεινα. Καλή επιτυχία και καλό καλοκαίρι!

Λίγα λόγια για τη Garden Coach, Μαριάννα Ράππου

Απόφοιτη του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών με μεταπτυχιακή ειδίκευση στην Αρχιτεκτονική Τοπίου από το βρετανικό πανεπιστήμιο του Newcastle Upon Tyne, έχει εμπειρία σε δημόσια και ιδιωτικά έργα πρασίνου, τόσο στον σχεδιασμό όσο και στην επίβλεψη την εργασιών. Εφαρμόζει τις αρχές του placemaking  χρησιμοποιώντας φυτικό υλικό προσαρμοσμένο στις μεσογειακές συνθήκες της χώρας μας καθώς και δομικά υλικά φιλικά προς το περιβάλλον. Πιστεύει στη θεραπευτική δύναμη των φυτών και στη θετική επίδραση τους στην ευεξία των ανθρώπων. Νιώθοντας η ίδια τα ευεργετικά οφέλη του πρασίνου στη ζωή της, αλλά και την ανάγκη των κατοίκων της πόλης για περισσότερο πράσινο, έβαλε στόχο να μεταδώσει την αγάπη της για τα φυτά. Είναι δημιουργός της πιο πράσινης σειράς  podcast #τιναφυτεψωσημερα, με πρόθεση, να μυήσει όλο και περισσότερους στον μαγικό κόσμο των φυτών.