Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης γεννήθηκε στη Σκουληκαριά Άρτας και υπήρξε μία από τις ηγετικές μορφές της Ελληνικής Επανάστασης του 1821.

Αρχικά υπήρξε κλέφτης και μετέπειτα σπουδαίος αρματολός και στρατάρχης, ο οποίος με τους άνδρες του πολέμησε για την απελευθέρωση της χώρας από τον οθωμανικό ζυγό. Πόσοι όμως από εμάς γνωρίζουμε ότι ανάμεσα στα παλικάρια του Γεώργιου Καραϊσκάκη βρισκόταν και μια γυναίκα;

Οταν ο Γάλλος συγγραφέας Αλέξανδρος Δουμάς ντύθηκε «παλικάρι» -Στο Παρίσι, το 1830
Όπως αναφέρει το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, πρόκειται για μια μουσουλμάνα, αιχμάλωτη από την Τριπολιτσά, η οποία βαπτίστηκε και πήρε το όνομα Μαριώ και την οποία ο Καραϊσκάκης είχε υπό την προστασία του μέχρι το τέλος της ζωής του. Μάλιστα, της άφησε στη διαθήκη του 4.000 γρόσια. Σύμφωνα με τον Δ. Αινιάν, η κοπέλα αυτή ήταν ντυμένη σαν άνδρας και είχε το όνομα Ζαφείρης.

O G. Cochrane, στο έργο του «Wanderings in Greece», περιγράφει τη Μαριώ ως εξής:

«Ανάμεσα στους οπαδούς του ήταν μια ορντινάντσα που παρευρισκόταν παντού – και για την οποία πρέπει παρενθετικά να δώσω μια σύντομη περιγραφή. Αυτή η ορντινάντσα ήταν μια Τουρκάλα, ντυμένη εν μέρει αντρικά, και εν μέρει σαν γυναίκα. Είχε φυλακιστεί από τον Καραϊσκάκη… και ο Καραϊσκάκης προσκολλήθηκε σε αυτήν, και εκείνη σε αυτόν. Τον φρόντιζε νύχτα και μέρα. Μετέφερε στον ώμο της ένα ελαφρύ ελληνικό μουσκέτο, και στη ζώνη της θήκες πιστολιών και ένα γιαταγάνι. Είχε ευχάριστο παρουσιαστικό, αλλά είχε χαρακτήρα περισσότερο τουρκικό παρά ελληνικό. Το πρόσωπό της ήταν μάλλον στρογγυλό παρά οβάλ. Είχε μια τέλεια ευθεία μύτη, σκούρα μάτια και φρύδια, και μια επιδερμίδα καθόλου σκούρα, αλλά με ένα υγιές και όμορφο λευκό και κόκκινο χρώμα. Τα μαλλιά της ήταν σκούρα πυκνά, και ήταν πλεγμένα σε κοτσίδα, και μέρος τους τυλιγμένο κάτω από ένα φέσι με μπλε φούντα. Φορούσε άσπρο βαμβακερό παντελόνι, με ένα άσπρο σακάκι από δέρμα προβάτου, που έφτανε μέχρι τη μέση της. Το σακάκι ήταν ζωσμένο με μια κόκκινη δερμάτινη ζώνη, που όπως έχω περιγράψει προηγουμένως είχε όπλα. Οι τρόποι της ήταν πολύ ήπιοι και διακριτικοί, και, όταν έβλεπε εμάς τους ξένους, κατέβαζε τα μάτια της με μια πολύ γοητευτική και ελκυστική σεμνότητα. Η συμπεριφορά αυτής της γυναίκας προσέφερε ένα καλό παράδειγμα του τι μπορεί να προσφέρει η γυναικεία προσήλωση. Κανένας κίνδυνος, όσο μεγάλος κι αν ήταν, δεν την κράτησε μακριά από το πεδίο της μάχης· και παρόλο που δεν πολεμούσε, αψηφούσε τη ζωή της, ενώ ακολουθούσε τον κύρη της».

(Μετάφραση εκ του αγγλικού: Ισμ. Καραντζή)

Σύμφωνα μα το Wikipedia:

Η Μαρία ήταν Οθωμανή που την βρήκε ο Γεώργιος Καραϊσκάκης κοντά στην Τριπολιτσά. Τη βάφτισε χριστιανή με το όνομα Μαρία. Τον ακολουθούσε παντού σε όλες τις εκστρατείες του και στις συναντήσεις με άλλους καπετάνιους, γι’ αυτό και ήταν γνωστή ως η Μαριώ του Καραϊσκάκη. Του μαγείρευε και τον φρόντιζε. Μάλιστα, για να μην δημιουργούνται σχόλια από τους άλλους στρατιώτες, ντυνόταν αντρικά, έφερε άρματα, πολεμούσε μαζί με τον Καραϊσκάκη, και χρησιμοποιούσε το όνομα Ζαφείρης.

Δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία για την καταγωγή της, ίσως ήταν από την Πελοπόννησο ή από την Κωνσταντινούπολη. Λέγεται ότι ήταν όμορφη. Παραδίδεται ένα περιστατικό με πρωταγωνιστές τον Καραϊσκάκη, τη σύζυγο του και τη Μαριώ: πήγαν κάποτε ο Καραϊσκάκης και η Μαριώ μαζί στο σπίτι της οικογένειας του Καραϊσκάκη. Εκεί η γυναίκα του Γκόλφω Ψαρογιαννοπούλου, που δεν κατάλαβε ότι ήταν γυναίκα, έκανε παράπονα στον Καραϊσκάκη ότι ο Ζαφείρης πείραζε τις ψυχοκόρες της. [2]

Λίγο πριν πεθάνει ο Καραϊσκάκης, την πάντρεψε με έναν στρατιώτη του, της έδωσε προίκα και με τη διαθήκη του 4.000 γρόσια. Έκτοτε δεν υπάρχει καμία αναφορά στη Μαρία.